W maju jest wiele świąt a wśród nich Święto Konstytucji obchodzone 3 maja. Ten dzień jest też świętem katolickim – świętem Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski.
Kult Maryi – Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski wyróżnia Kościół katolicki spośród innych wyznań chrześcijańskich w Polsce. Tytuł ten sięga drugiej połowy XIV wieku – Grzegorz z Sambora nazywa Maryję Królową Polski i Polaków, ale teologiczne uzasadnienie tytułu „Królowej” pojawiło się w XVII wieku po zwycięstwie nad Szwedami i cudownej obronie Jasnej Góry, które przypisywano wstawiennictwu Maryi.
Król Jan Kazimierz 1 kwietnia 1656 roku w katedrze lwowskiej przed cudownym obrazem Matki Bożej Łaskawej obrał Maryję za Królową swoich państw, a Królestwo Polskie polecił jej szczególnej obronie i ogłosił Matkę Bożą szczególną Patronką Królestwa Polskiego. Ślubowanie Jana Kazimierza odbyło się przed obrazem Matki Bożej Łaskawej we Lwowie. Jednak szybko przyjęło się przekonanie, że najlepszym obrazem Królowej Polski jest obraz Pani Częstochowskiej, który został koronowany papieskimi koronami 8 września 1717 roku co ugruntowało przekonanie o królewskości Maryi.
Śluby króla Jana Kazimierza nie zostały od razu spełnione. Dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, po I wojnie światowej, Episkopat Polski zwrócił się do Stolicy Apostolskiej o wprowadzenie dla Polski święta pod wezwaniem „Królowej Polski”. Papież Benedykt XV przychylił się do tej prośby w 1920. Biskupi zaproponowali Ojcu świętemu dzień 3 maja, aby podkreślić łączność tego święta z sejmem czteroletnim, a zwłaszcza z uchwaloną 3 maja 1791 roku pierwszą polską konstytucją.
Prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński 3 maja 1966 roku oddał w macierzyńską niewolę Maryi, za wolność Kościoła, rozpoczynające się nowe tysiąclecie Polski. W 1962 r. Jan XXIII ogłosił Maryję Królową Polski główną patronką kraju i niebieską Opiekunką naszego narodu.
Konieczność ratowania świetności I Rzeczypospolitej była nieunikniona. Przeprowadzono reformy gospodarcze, monetarne, kulturalne, częściowo zniesiono pańszczyznę, wprowadzono cło generalne, zakładano wiele fabryk, manufaktur i kompanii handlowych. W 1788 roku podjęto po raz kolejny próbę przeprowadzenia koniecznych reform. Na skutek trudnej sytuacji politycznej caryca Rosji Katarzyna II zgodziła się na zwołanie sejmu zawiązanego pod laską konfederacji – (wtedy decyzje zapadają większością głosów). Powołany został tzw. Sejm Wielki na którym opracowano reformy ustrojowe, których ukoronowaniem miała być Konstytucja. 3 Maja 1791 roku ok. godziny 11 Sejm Wielki rozpoczął obrady aby po siedmiu godzinach ogłosić drugą na świecie konstytucję.
Preambuła do Konstytucji 3 maja miała następujące brzmienie:
„USTAWA RZĄDOWA z dnia 3-go maja 1791 roku
W imię Boga w Trójcy Świętej Jedynego.
Stanisław August z Bożej łaski i woli Narodu Król Polski, Wielki Książe Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Żmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Inflancki, Smoleński, Siewierski i Czerniechowski, wraz z stanami skonfederowanemi, w liczbie podwójnej Naród Polski reprezentującemi, uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji narodowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem poznawszy zadawnione rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje, i z tej dogorywającej chwili, która nas samym sobie wróciła, wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą egzystencyją polityczną, niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los w ręce nasze jest powierzony, chcąc oraz na błogosławieństwo, na wdzięczność współczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć, mimo przeszkód, które w nas namiętności sprawować mogą, dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic, z największą stałością ducha niniejszą konstytucję uchwalamy i tę całkowicie za świętą, za niewzruszoną deklarujemy, dopóki by naród w czasie, prawem przepisanym, wyraźną wolą swoją nie uznał potrzeby odmienienia w niej jakiego artykułu. Do której to konstytucji dalsze ustawy sejmu teraźniejszego we wszystkiem stosować się mają.”
Konstytucja ta zmieniła ustrój państwa polskiego z oligarchii magnackiej na monarchię konstytucyjną. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania wad systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jej złotej wolności. Reformowała organy władzy państwowej – trójpodział władzy. Likwidowała liberum veto, wolną elekcję, prawo szlachty do rokoszu i konfederacji, wyłączne prawo szlachty do posiadania ziemi i pełnienia urzędów, obowiązek jednomyślnego podejmowania decyzji przez sejm. Konstytucja 3 maja miała wyprzeć istniejący chaos, popierany przez część krajowych magnatów, na rzecz monarchii konstytucyjnej. W tym samym czasie przetłumaczono Konstytucję na język litewski. Konstytucja 3 maja pozostała do końca dziełem nieukończonym. Jej współautor Hugo Kołłątaj ogłosił trwanie prac nad ekonomiczną konstytucją zapewniającą wszystkim prawo własności oraz zapewniające ochronę i godność każdej pracy. Trzecim dokumentem, którym zajmował się Kołłątaj była „konstytucja moralna”, zapewne polski odpowiednik amerykańskiej Karty Praw.
Przyjęcie Konstytucji sprowokowało wrogość sąsiadów Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Podczas wojny w obronie konstytucji Polska została pokonana (1792) przez Imperium Rosyjskie, sprzymierzone z konfederacją targowicką – spiskiem polskich magnatów przeciwnych reformom osłabiającym ich wpływy.
Konstytucja obowiązywała przez 14 miesięcy, w tym czasie Sejm Czteroletni uchwalił szereg ustaw szczegółowych, które były rozwinięciem jej postanowień. Sejm grodzieński (1793 – II rozbiór Polski), uznał Sejm Czteroletni za niebyły i uchylił wszystkie ustanowione na nim akty prawne. Po utracie niepodległości w 1795 roku, przez 123 lata rozbiorów, konstytucja przypominała o walce o niepodległość, była „ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny”.
W czasach PRL święto Konstytucji 3 maja obchodzono do 1946 roku, w którym w ostatniej chwili zakazano obchodów, co doprowadziło do niepokojów społecznych, demonstracji, zamieszek, a później strajków protestacyjnych na większości polskich uczelni. Rok później komuniści już oficjalnie znieśli święto Konstytucji 3 Maja, degradując je do roli święta Stronnictwa Demokratycznego. Był to normalny dzień pracy. Od tego czasu władze komunistyczne zaprzestały i zabroniły publicznego świętowania, a próby obchodów były często tłumione przez milicję. Święto to zostało oficjalnie zniesione ustawą z 1951 r. o dniach wolnych od pracy. W PRL-u następnego dnia po 1 maja pilnowano by były zdjęte flagi państwowe, aby nie były eksponowane w dniu zniesionego święta Konstytucji 3 Maja. Dopiero w roku 1981 ponownie władze świętowały to historyczne wydarzenie, które w latach następnych i tak było dalej zakazane bo aż do roku 1990 kiedy to, 6 kwietnia 1990 r. Sejm ponownie przywrócił święto, a od roku 2007 jest również świętem narodowym Litwy.